Tại sao muỗi không chết vì sốt rét

Bên cạnh câu hỏi ” muỗi có bị nhiễm HIV không?” thì “muỗi có bị sốt rét không?” cũng khiến nhiều người trong chúng ta băn khoăn, tò mò. Hãy cùng vuabatmuoi.com làm sáng tỏ vấn đề này qua bài chia sẻ dưới đây.

Sốt rét là dịch bệnh do ký sinh trùng Plasmodium gây ra và muỗi Anopheles trung gian truyền bệnh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bệnh xuất hiện ở 108 quốc gia khác nhau, chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, Trung và Nam Mỹ, Trung Đông, bán đảo Trung – Ấn,  Đông Nam Á và khu vực Thái Bình Dương. Sốt rét là nguyên nhân cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người mỗi năm, nhưng làm thế nào muỗi – sinh vật truyền bệnh lại không bị ảnh hưởng?

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Immunology Science, một nhóm nghiên cứu từ Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc Gia Hoa Kỳ cho biết họ đã tìm ra lý do tại sao muỗi truyền bệnh sốt rét nhưng vẫn tồn tại và không bị nhiễm bệnh. Bởi tế bào máu của muỗi khác với con người, kết hợp với hệ thống miễn dịch đặc biệt cho phép loài côn trùng này không bị tác động bởi ký sinh trùng gây bệnh.Trong một cuộc phỏng vấn, Carolina Barillas-Mury – một thành viên trong nhóm nghiên cứu cho biết: Sốt rét do ký sinh trùng đơn bào Plasmodium gây ra. Và nguyên nhân thực sự khiến chúng ta bị bệnh là sau khi ký sinh trùng xâm nhập vào gan, chúng  lây lan vào máu và tấn công tế bào hồng cầu của chúng ta. Các ký sinh trùng Plasmodium còn bám vào thành mạch máu và phá hủy chúng. Nhưng trong cơ thể muỗi không có tế bào hồng cầu cũng như mạch máu để thúc đẩy ký sinh trùng phát triển.

Không những thế, muỗi còn được trang bị một hệ thống miễn dịch, có khả năng tiêu diệt Plasmodium. Khi ký sinh trùng tiếp xúc với thành ruột muỗi, phản ứng nitrat hóa xảy ra, giải phóng các microvesicles (vi túi) có nguồn gốc từ huyết cầu. Những tế bào này được Barillas-Mury gọi là “tế bào cận cầu thận” (sentinel cell), giúp ngăn chặn ký sinh trùng Plasmodium.

Barillas-Mury cho biết điều này có ý nghĩa rất quan trọng đối với con người, ta có thể áp dụng phản ứng miễn dịch tương tự cho cơ thể người. Hiểu rõ cách thức phản ứng được kích hoạt sẽ giúp ta tìm ra cách chữa trị các căn bệnh viêm khớp dạng thấp hoặc xơ vữa động mạch.

Nhưng một số loại ký sinh trùng Plasmodium có thể trốn khỏi hệ thống miễn dịch của muỗi và lây lan sang người. Barillas-Mury hy vọng là có thể tạo ra một loại vắc xin ngăn chặn lây truyền, để hệ miễn dịch của muỗi phát hiện ra Plasmodium và tiêu diệt nó, trước khi ký sinh trùng bệnh sốt rét lây sang người. Đây sẽ là một phương pháp hỗ trợ đặc hiệu trong cuộc chiến chống sốt rét.

Hiện nay đã có một số loại thuốc sốt rét trên thị trường, bao gồm các loại thuốc phòng ngừa như Malarone, Mefloquin và những thuốc điều trị sau khi phơi nhiễm như Daraprim. Mặc dù vậy tỷ lệ mắc nhiễm bệnh vẫn chưa có dấu hiệu hạ xuống, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Vì vậy nghiên cứu những loại thuốc mới và hỗ trợ người dân tiếp cận được với thuốc đang trở thành mối quan tâm của các cấp chính quyền.
Ngoài ra ảnh hưởng của hiện tượng nhà kính khiến khí hậu thay đổi thất thường, mầm bệnh có nguy cơ lan rộng ra ngoài phạm vi mà con người có thể kiểm soát, ngày càng ảnh hưởng tới nhiều người trên khắp Thế giới. Trong khi đó các giải pháp trước đây dần mất đi hiệu quả, các dịch bệnh liên quan đến muỗi đang đe dọa đến sức khỏe toàn cầu, thì nghiên cứu mới của Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc Gia Hoa Kỳ, có thể góp phần nào vào cuộc chiến chống lại căn bệnh sốt rét và phòng ngừa tác nhân gây bệnh trên toàn Thế giới.

Hơn nữa chủ động phòng chống và tiêu diệt muỗi là cách bảo vệ bản thận và gia đình một cách tốt nhất. Hãy mắc màn trước khi đi ngủ, loại bỏ những khu vực nước đọng để tránh muỗi sinh sản và phát triển, sử dụng các thiết bị như vợt muỗi và các sản phẩm đèn hút muỗi  để tiêu diệt muỗi hiệu quả hơn.